Η Υπάτη οχυρώθηκε για πρώτη φορά στους ελληνιστικούς χρόνους. Τμήματα αυτής της οχύρωσης έχουν ανευρεθεί σε πολλά σημεία γύρω από το Κάστρο και τον σύγχρονο οικισμό. Η οχύρωση ανανεώθηκε την παλαιοχριστιανική εποχή, από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό (527-565 μ.Χ.). Το 869 η Υπάτη αναφέρεται σε εκκλησιαστική σύνοδο για πρώτη φορά με το όνομα Νέα Πάτρα μαζί με τη Λαμία, που ονομάστηκε τότε Ζητούνι. Το 1204 καταλήφθηκε από τους Φράγκους σταυροφόρους και το 1218 πέρασε στην κυριαρχία των βυζαντινών δεσποτών της Ηπείρου.

Στα N.A του σημερινού χωριού Bαρδάτες, υπήρχε η αρχαία πόλη Tραχίς, ιδρυτής της οποίας θεωρείται ο Hρακλής, ο οποίος είχε εγκαταστήσει εκεί τη σύζυγό του Δηιάνειρα. Kατά τη μυθολογία, η Δηιάνειρα, θέλοντας να αποτρέψει τον Hρακλή από νέες απιστίες, έστειλε στον σύζυγό της τον επίσημο χιτώνα, που της είχε ζητήσει για να κάνει θυσία στους θεούς. Ο χιτώνας, όμως, ήταν ποτισμένος με το αίμα του Kένταυρου Nέσσου, ο οποίος πεθαίνοντας από δηλητηριασμένο βέλος του Hρακλή, σύστησε στη Δηιάνειρα να τον δώσει στον άνδρα της για να αναθερμάνει την αγάπη τους.

Το Κάστρο της Λαμίας στην κορυφή ενός βραχώδους λόφου, δεσπόζει και ελέγχει την κοιλάδα του Σπερχειού μέχρι τον Μαλιακό κόλπο και το πέρασμα που οδηγεί δια μέσου της Όθρυος στην Θεσσαλία. Το μέσον του κεντρικού πλατώματός του καταλαμβάνει ο οθωνικός στρατώνας, στον οποίο στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας. Η ακρόπολη αποτελούσε το κέντρο του αμυντικού συστήματος της Λαμίας κατά την Κλασική/Ελληνιστική περίοδο και συνδεόταν με τα τείχη της κάτω πόλης. Το αρχαίο τείχος διατηρείται σε όλη του την έκταση σε πολύ καλή κατάσταση λόγω της συνεχούς χρήσης και των διαδοχικών επισκευών.

Η Υπάτη οχυρώθηκε για πρώτη φορά τους ύστερους - κλασσικούς πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους. Τμήματα αυτής της οχύρωσης έχουν ανευρεθεί σε πολλά σημεία γύρω από το Κάστρο και τον σύγχρονο οικισμό. Η οχύρωση ανανεώθηκε την παλαιοχριστιανική εποχή από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό (527-565 μ.Χ.). Το 869 η Υπάτη αναφέρεται σε εκκλησιαστική σύνοδο για πρώτη φορά με το όνομα Νέα Πάτρα μαζί με τη Λαμία, που ονομαζόταν τότε Ζητούνι. Το 1393 καταλήφθηκε από τους Τούρκους, που είχαν επικεφαλής το Σουλτάνο Βαγιαζήτ.